Πως θα επιτευχθεί άνοδος του Χ.Α. και βελτίωση της οικονομίας
Μια σειρά από κρίσιμες αποφάσεις, που παρουσιάζονται παρακάτω, αναμένεται να ληφθούν στο άμεσο μέλλον για την Ελλάδα, οι οποίες θα διαμορφώσουν νέο περιβάλλον και νέες συνθήκες τόσο στην πραγματική οικονομία, όσο και στην ελληνική αγορά μετοχών και ομολόγων, που ενδιαφέρει τους επενδυτές.
1) Το Eurogroup αποφάσισε το 2012 την περαιτέρω ελάφρυνση του χρέους εφόσον η Ελλάδα επιτύχει πρωτογενές πλεόνασμα. Είναι ένα γεγονός που σε κανονικές συνθήκες θα έπρεπε να συνεκτιμηθεί θετικά από την αγορά και να προκαλέσει μια θετική αλληλουχία γεγονότων προς την αυτόνομη πρόσβαση της χώρας στις αγορές για χρηματοδότηση, την πολυπόθητη ανάπτυξη και την έξοδο της χώρας από την ύφεση. Ευτυχώς δεν ορίσθηκε στο Eurogroup να είναι διατηρήσιμο το πρωτογενές πλεόνασμα το 2013, που δυστυχώς δεν φαίνεται ότι θα είναι με τέτοια δυσβάσταχτη φορολογία.Όμως παράλληλα, εμπεριέχεται πρόβλεψη στο Πρόγραμμα Προσαρμογής 2014-2017 που υποχρεώνει την Ελλάδα υπό την ασκούμενη πίεση της Τρόικας να λάβει ή πιο ορθά να προσδιορίσει από τώρα για το μέλλον με ψηφοφορία της Βουλής πρόσθετα μέτρα λιτότητας προκειμένου να καλύψει ένα πιθανό δημοσιονομικό κενό που ενδέχεται να υπάρξει στο τέλος αυτής της περιόδου. Η πρόβλεψη αυτή ακυρώνει ουσιαστικά τον φιλόδοξο και κατά πολλούς ανέφικτο στόχο που έχει τεθεί στο ίδιο Πρόγραμμα για πρωτογενές πλεόνασμα 4,5% το 2016.Η τυχόν επικείμενη νομοθέτηση πρόσθετων μέτρων λιτότητας για το 2015-2016 για την κάλυψη αυτού του μελλοντικού δημοσιονομικού κενού που “διαβλέπει” το Μνημόνιο χωρίς να συνυπολογίζει τα οφέλη μιας περαιτέρω ελάφρυνσης του χρέους έστω και με χρονική υστέρηση προβληματίζει την αγορά και τους συμμετέχοντες σε αυτήν και αποτρέπει την όποια θετική προεξόφληση σε όρους παρούσας αξίας και την αξιοποίηση θετικών σεναρίων. Η Κυβέρνηση σωστά αποκρούει τέτοια νομοθέτηση αλλά η πίεση της Τρόικας υπάρχει. Η οικονομική αβεβαιότητα συνεχίζεται.2) Δεδομένου ότι τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους είναι δυνητικά υπό όρους, αυτό που χρειάζεται η Ελλάδα και οι αγορές είναι τα σενάρια που συμπεριλαμβάνουν χρονικά γραμμικές αλληλουχίες γεγονότων, τα οποία μπορούν στη συνέχεια να προεξοφλούνται με τις ανάλογες πιθανότητες υλοποίησής τους σε όρους παρούσας αξίας.Για παράδειγμα, οι συμμετέχοντες στην αγορά και την πραγματική οικονομία μπορούν να σχηματίσουν τις δικές τους απόψεις σχετικά με το εάν η Ελλάδα μπορεί να επιτύχει πρωτογενές πλεόνασμα ή όχι. Σύμφωνα με αυτό το σενάριο, οι συμμετέχοντες στις αγορές θα πρέπει να είναι σε θέση να προεξοφλήσουν με πιθανότητες μια πολύ ελαφρύτερη πορεία λιτότητας και τόνωσης της ζήτησης, με δεδομένη την ελάφρυνση του χρέους. Ωστόσο, αυτό δεν θα είναι δυνατό να γίνει αν έχουν ήδη θεσπισθεί για το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα μέτρα λιτότητας που ακολουθούν ένα σενάριο μη ελάφρυνσης χρέους και η όλη άσκηση γίνεται αντιφατική και άλυτη, η δε πρόβλεψη αδύνατη.3) Ενστάσεις επίσης προβάλλονται ως προς το αν είναι επιτεύξιμος ή έστω επιθυμητός ο στόχος για δημιουργία διαδοχικών και αυξανόμενων πρωτογενών πλεονασμάτων τα επόμενα χρόνια. Μερικές από τις ενστάσεις αυτές, επιπλέον των δυσβάσταχτων φόρων, είναι:Πρώτον: Πλεόνασμα 4,5% του ΑΕΠ για μετά το 2015 που ανέρχεται σε περίπου 10 δισ. ευρώ είναι μια ετήσια διαρροή / μεταβίβαση έξω από την ελληνική οικονομία, η οποία είναι δύσκολο να πιστέψουμε ότι θα είναι επιτεύξιμη στη διάρκεια του χρόνου ή / και δυνατή από την άποψη της αντικατάστασης από άλλες εισροές ισοδύναμων κεφαλαίων. Για παράδειγμα, το Μεξικό -μια χώρα με 10 φορές τον πληθυσμό της Ελλάδας, που βρίσκεται δίπλα στις ΗΠΑ και η οικονομία της μπορεί να χαρακτηρισθεί δυναμικά αναπτυσσόμενη- κατάφερε να προσελκύσει περίπου 10 δισ. ευρώ σε εισερχόμενες άμεσες ξένες επενδύσεις για το σύνολο του 2012. Πώς λοιπόν η συγκριτικά μικρή και γεμάτη οικονομική αβεβαιότητα Ελλάδα θα αντικαταστήσει τα 10 δισ. μέσα στην οικονομία της;Δεύτερον: Για την λήψη μέτρων ανακούφισης χρέους θα πρέπει να συνυπολογισθούν ρητά ή σιωπηρά οι επιζήμιες επιπτώσεις μιας τέτοιας τεράστιας ετήσιας μεταφοράς πόρων έξω από την ελληνική οικονομία.Τρίτον: Αντιστρέφοντας το πρόβλημα, και θεωρώντας ως δεδομένο του προβλήματος τον τελικό στόχο – έκβαση, όπου η Ελλάδα ανακτά την πρόσβαση στην αγορά όπως είναι απαραίτητο για να αποσβέσει το χρέος του επίσημου τομέα με την πάροδο του χρόνου, κάποιοι υποστηρίζουν ότι θα πρέπει να υπάρξει επαρκές περιθώριο διαθέσιμο για να δειχθεί στις αγορές ότι θα εξυπηρετηθεί το κόστος του χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ.Και πάλι όμως κατά την άποψή μας, και το επιχείρημα αυτό θα ήταν ασυμβίβαστο με επικείμενα μέτρα λιτότητας που σε απόλυτους όρους είναι: α) περιττά με δεδομένη την ελάφρυνση του χρέους,
β) προκυκλικά υφεσιακά για την οικονομία,
γ) ακόμη και αν φορολογικά επιτύχουν, που θεωρούμε αδύνατο μετά το 2013, δεν θα είναι βιώσιμα μέσω της επίπτωσής τους στο ΑΕΠ λόγω του μεγάλου ύψους τους και τέλος,
δ) θα μειώσουν οποιαδήποτε δυνατότητα για μια σταδιακή επιστροφή στην μέσω αγοράς χρηματοδότηση.Συνοψίζοντας, έχοντας ήδη επιτύχει πολύ σημαντική διαρθρωτική δημοσιονομική βελτίωση, η Ελλάδα χρειάζεται από εδώ και πέρα μια γραμμική -έστω και υπό την προϋπόθεση περαιτέρω μεταρρυθμίσεων- αλληλουχία θετικών γεγονότων που θα προσφέρει ένα πιο προσιτό κόστος εξυπηρέτησης του χρέους, το οποίο θα καλυφθεί από την δημοσιονομική βελτίωση που θα προκαλέσει η αναπλήρωση του ΑΕΠ λόγω ανάπτυξης της Οικονομίας και όχι από πρόσθετα μέτρα λιτότητας που οδηγούν σε ασφυξία την Οικονομία. Μόνο τότε, τόσο οι αγορές όσο και εξίσου σημαντικό οι συμμετέχοντες στην πραγματική οικονομία θα είναι σε θέση να προεξοφλήσουν το “καλό” σενάριο στο παρόν και να δημιουργήσουν έναν ανοδικό κύκλο που από μόνος του θα αυξήσει αλληλοεπηρεαζόμενος θετικά και εκθετικά τις πιθανότητες υπέρ του θετικού στόχου – έκβασης.Αντί λοιπόν να βάλουμε αυτογκόλ με την υιοθέτηση και άλλων ανέφικτων μέτρων λιτότητας, υποχωρώντας στην πίεση υψηλόβαθμων εκπροσώπων της Τρόικας, μπορούμε να προκαλέσουμε αναζωπύρωση της αναπτυξιακής διαδικασίας και των θετικών προσδοκιών των αγορών με βάση τα προηγούμενα εμπεριστατωμένα επιχειρήματα μας, που πιστεύουμε ότι βοηθούν το οικονομικό επιτελείο στις διαπραγματεύσεις του.