Ας διαπραγματευτούμε με γνώσεις
Οι τελευταίες εξελίξεις δείχνουν ξεκάθαρα πια πως οι Ευρωπαίοι αλλά και οι
Αμερικάνοι δεν επιθυμούν την ελληνική χρεοκοπία. Η συμφωνία Μέρκελ-Σαρκοζί
αλλά και η πίεση που άσκησε ο Αμερικανός πρόεδρος Μπάρακ Ομπάμα δείχνουν ότι
η χρεοκοπία της χώρας μας πρέπει να αποφευχθεί για τα κοινά συμφέροντα όλων.
Ο φόβος για ντόμινο είναι υπαρκτός και παρά το γεγονός ότι η κυβέρνηση πρώτη το
είχε αντιληφθεί δεν διαπραγματεύτηκε όπως θα έπρεπε, πιθανότατα λόγω απειρίας σε
τέτοια πρωτόγνωρα τότε θέματα αγορών.
Όμως οι άνθρωποι της Τρόικας πιθανότατα γνώριζαν απλά δεν επιθυμούσαν από
την αρχή να δώσουν τα πάντα στην Ελλάδα χωρίς «ανταλλάγματα». Δηλώσεις όπως «δεν υπάρχει σάλιο», «διεφθαρμένη χώρα», «Τιτανικός» κ.α. που έγιναν από κορυφαία στελέχη της ελληνικής κυβέρνησης δεν βοήθησαν. Ίσως και το οικονομικό επιτελείο που δεν είχε σφαιρική πολιτική πείρα και ειδική γνώση των αγορών αφού
έλειπαν οι κατάλληλοι σύμβουλοι παρά τις άριστες προθέσεις και την ανιδιοτέλεια
του, δεν μπόρεσε να διαπραγματευτεί όσο θα έπρεπε. Προσωπικά πιστεύω πως οι
τελευταίες εξελίξεις αυτό επιβεβαιώνουν. Ότι δηλαδή η Ελλάδα θα μπορούσε να
πάρει μεγαλύτερη βοήθεια και με λιγότερες θυσίες από τον ελληνικό λαό, αλλά
δεν τα κατάφερε λόγω απειρίας συγκεκριμένων βουλευτών, Υπουργών και των
συμβούλων τους. Το λάθος απεδείχθη και στην πράξη.
Πριν από λίγες μέρες που κορυφώθηκε η κρίση στην Ελλάδα, μας ζητούσαν
υποχρεωτικά συναίνεση και λίγο έλειψε να οδηγηθούμε σε εκλογές, η «σκληρή»
Μέρκελ συμφώνησε με τον Γάλλο πρόεδρο Σαρκοζί για οριστική λύση του ελληνικού
προβλήματος με ένα νέο δάνειο μαμούθ. Αυτό μπορεί να είχε γίνει μερικούς μήνες
νωρίτερα, γιατί οι ευρωπαίοι γνώριζαν αλλά η ελληνική κυβέρνηση όχι.
Ο φόβος του ντόμινο είναι υπαρκτός. Αν πληρωθούν τα ελληνικά CDS το πιο πιθανό
είναι οι κερδοσκόποι να επιτεθούν στην Πορτογαλία, την Ιρλανδία, την Ισπανία
και την Ιταλία και σταδιακά δεν αποκλείεται να φτάσουν ακόμα και στις ΗΠΑ.
Ήδη υπάρχουν δημοσιεύματα που λένε μην κοιτάτε το ελληνικό πρόβλημα γιατί
το αμερικανικό είναι πολύ μεγαλύτερο. Και η επίθεση θα είναι εύκολη υπόθεση
για τους κερδοσκόπους αφού το ελληνικό χρέος είναι για παράδειγμα στην κατοχή
ξένων τραπεζών και ασφαλιστικών οργανισμών κατά 70-75%. Οι ελληνικές τράπεζες
έχουν 55 δισ. ευρώ, τα ταμεία 20 δισ. ευρώ και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα 70-
90 δισ. ευρώ. Το υπόλοιπο χρέος είναι σε ξένες τράπεζες και ταμεία και αυτές οι
τράπεζες είναι κυρίως Γαλλικές, Γερμανικές, Ελβετικές, Ιρλανδικές, Ιταλικές και
Αμερικάνικες. Αναλογιστείτε τώρα τα Ιρλανδικά και Πορτογαλικά ομόλογα που
βρίσκονται και εύκολα θα καταλάβετε ότι το ντόμινο είναι εύκολη υπόθεση για τους
κερδοσκόπους.
Έτσι λοιπόν η λύση για το ελληνικό χρέος, αφού όλοι αποδέχονται πια ότι δεν
μπορεί να πληρωθεί κανονικά όλο το ονομαστικό ποσό, είναι orderly default και
όχι disorderly default. Orderly default εννοούμε ότι με συνεργασία των εταίρων
μας πρέπει να αποφασιστεί να γίνει είτε αναδιάταξη χρέους, είτε κούρεμα με τη
μορφή επαναγοράς ομολόγων με discount σε σωστό χρονικό σημείο το 2012 με
2013 που προβλέπεται να έχουμε πρωτογενές πλεόνασμα ή ακόμη και τώρα για
όσους καταλαβαίνουν και είναι έγκαιρα προνοητικοί. Ας μη ξεχνάμε ότι τα Ελληνικά
Ομόλογα διαπραγματεύονται με έκπτωση 50% και αν το ελληνικό χρέος αξιολογηθεί
και μετρηθεί σε όρους αγοράς είναι τώρα περίπου το μισό του ονομαστικού.
Κανονικά πρέπει να αγορασθεί τώρα, εάν έχουμε το 2012 ή το 2013 πρωτογενές
πλεόνασμα. Το μόνο πρόβλημα είναι ότι τώρα στερούνται από κατάλληλους
μηχανισμούς που θα έτοιμοι σε δύο χρόνια. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να
οδηγηθούμε σε πιστωτικό γεγονός, σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να πληρωθούν τα
CDS. Δίνοντας τώρα κεφάλαια στην Ελλάδα για επαναγορά του χρέους με έκπτωση
50% αποφεύγουν την μελλοντική εκταμίευση 500-800 δισ. ευρώ για να σωθεί για
παράδειγμα η Ισπανία σε μία περίπτωση disorderly default της Ελλάδας.
Οι ξένοι λοιπόν θα κάνουν ό,τι περνάει από το χέρι τους για να μην χρεοκοπήσει
η χώρα. Αυτό δε σημαίνει ότι εμείς δεν πρέπει να κάνουμε αυτά που πρέπει
προκειμένου να μειώσουμε το τεράστιο έλλειμμα και να σταματήσουμε σε πρώτη
φάση τη δυναμική του χρέους και σε δεύτερη να το μειώσουμε. Είναι όμως τώρα
εύκολα κατανοητό πως η ελληνική κυβέρνηση δεν πίεσε και δεν διαπραγματεύτηκε
όσο σθεναρά θα έπρεπε.
Σήμερα εναποθέτουμε τις ελπίδες μας στον νέο υπουργό Οικονομικών και
αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης, Ευάγγελο Βενιζέλο, ο οποίος και τεράστια πολιτική
πείρα και θεωρείται από τους συναδέλφους του ένας από τους πιο έξυπνους Έλληνες.
Ας ελπίσουμε ότι αυτά τα προσόντα θα είναι επαρκή. Φοβάμαι όμως ότι (α) εάν
δεν αναζητήσει να βρει ο ίδιος και δεν ακούσει με σοβαρότητα όσους γνωρίζουν σε
βάθος τις επιμέρους αγορές, (β) εάν δεν στελεχωθεί από κατάλληλους συμβούλους,
με ικανότητες μεν αλλά χωρίς συγκρούσεις συμφερόντων, μόνο η ευφυΐα του δεν
θα είναι αρκετή. Πρέπει λοιπόν να αξιοποιήσει τις ικανότητές του να ακούσει την
πραγματική αγορά, προκειμένου να κερδίσει χρόνο για τους Έλληνες και να φτιάξει
τα οικονομικά της χώρας, αλλά με ανάπτυξη και λιγότερους φόρους και όχι με
στραγγαλισμό των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών. Ας μην επαναλάβει τα ίδια
λάθη που έγιναν από το 2001 ως σήμερα και έδωσαν δώρα προς ισχυρούς κλάδους
δισεκατομμυρίων ευρώ που έβλαψαν τα δημόσια φορολογητέα έσοδα και τους
ασφαλισμένους του ΙΚΑ. Κεφάλαια ευρωπαϊκά μέσω των αναπτυξιακών ομολόγων
και buy-back bonds πρέπει να δοθούν στην Ελλάδα, άμεσα αν θέλουν η βοήθεια να
έχει μετρήσιμα θετικά αποτελέσματα. Μπορούμε να το πετύχουμε γιατί οι εταίροι
μας τώρα γνωρίζουν τι θα γίνει στην Ευρωπαϊκή Ένωση αν η Ελλάδα δεν βοηθηθεί
περαιτέρω και δεν αναπτυχθεί για να αποπληρώσει ολικά ή έστω μερικά μέσω buy
back δανεισμού το χρέος της.