Σχέσεις διαπλοκής στην οικονομία

Άρθρο Αλέξανδρου Μωραϊτάκη, Προέδρου ΣΜΕΧΑ, Προέδρου NUNTIUS ΑΧΕΠΕΥ, Μέλους Δ.Σ. ΕΒΕΑ που δημοσιεύθηκε στην Real News, 16/8/2009

 

Ένα χρόνο μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers, ο δημόσιος διάλογος στις ΗΠΑ έχει επικεντρωθεί στις πιθανές σχέσεις διαπλοκής, ανάμεσα στον τότε υπουργό Οικονομικών, Χένρι Πόλσον, και στην επενδυτική τράπεζα Goldman Sachs, την όποια διηύθυνε πριν αναλάβει την υψηλή κυβερνητική θέση του. Οι συζητήσεις αυτές μάλιστα γίνονται στις ΗΠΑ, ενώ ο κ. Πόλσον δεν επέστρεψε να εργαστεί πάλι στη Goldman Sachs και ενώ είχε πωλήσει τις μετοχές του της Goldman πριν αναλάβει Υπουργός.

Οι New York Times ζήτησαν και εξασφάλισαν, με βάση το νόμο για την Ελευθερία στην Πληροφόρηση, τα στοιχεία για τις τηλεφωνικές συνομιλίες του κ. Πόλσον, κατά την περίοδο κορύφωσης της κρίσης. Αποκάλυψαν, ότι βρισκόταν σε συνεχή επικοινωνία με τον επικεφαλής της Goldman Sachs, με τον οποίο μιλούσε συχνότερα από κάθε άλλο τραπεζίτη εκείνες τις ημέρες.

Η αμερικανική κυβέρνηση άφησε την Lehman, βασικό ανταγωνιστή της Goldman, να καταρρεύσει, ενώ διέσωσε με τεράστια «αιμοδοσία» κυβερνητικών κονδυλίων την ασφαλιστική AIG. Πολλά από τα κονδύλια αυτά κατέληξαν στην Goldman, που είχε ανοικτά συμβόλαια με την AIG. Η Goldman πρώτη ξεπέρασε τις πιέσεις της κρίσης, εμφάνισε τεράστια κερδοφορία, αποπλήρωσε στο αμερικανικό Δημόσιο τις ενισχύσεις που είχε λάβει και μοίρασε παχυλά μπόνους στα στελέχη της. Κέρδισε από την κατάρρευση της Lehman. Κέρδισε πολλαπλά από την κρίση.

Οι Αμερικανοί προσπαθούν να καταλάβουν αν και σε ποιο βαθμό ωφελήθηκε η Goldman από την ιδιαίτερη σχέση της με τον Χένρι Πόλσον, αν δηλαδή οι αποφάσεις του μπορεί να υπαγορεύθηκαν από ιδιοτελείς υπολογισμούς και σχέσεις διαπλοκής.

Στην Ελλάδα τέτοιες δημόσιες συζητήσεις σπανίζουν, ενώ έχει ατονήσει προ πολλού λόγω του ότι οι εμπλεκόμενοι ανήκουν στο «σύστημα» (ανεξάρτητα αν κάποιοι μέσα στο σύστημα θίγονται και κάποιοι ωφελούνται) και ο δημόσιος έλεγχος των σχέσεων, ανάμεσα σε αξιωματούχους του «συστήματος» και της κάθε Κυβέρνησης, που καταλαμβάνουν καίριες θέσεις στην Κυβέρνηση και στις διάφορες εποπτικές Αρχές που μάλιστα έχουν αποκληθεί πολύ σωστά «τρικέφαλα τέρατα» από τον προηγούμενο Υπουργό Οικονομίας και Οικονομικών..

Αιτίες αυτού του χαρακτηρισμού είναι ότι συγκεντρώνουν νομοθετικές, εκτελεστικές και δικαστικές αρμοδιότητες. Σε πολλές περιπτώσεις οι πρακτικές και οι αποφάσεις του «γκουβέρνου» εμφανέστατα ευνοούν συγκεκριμένα οικονομικά, χρηματιστηριακά και τραπεζικά συμφέροντα, σε βάρος άλλων  ενώ σε αρκετές περιπτώσεις οι σχέσεις διαπλοκής και σύγκρουσης συμφερόντων είναι ορατές δια γυμνού οφθαλμού. Και αυτή η απουσία δημόσιας συζήτησης και ελέγχου, για τις περιπτώσεις σύγκρουσης συμφερόντων είναι ένας από τους επικίνδυνους εχθρούς του δημοσίου συμφέροντος, ανεξάρτητα εάν το σύστημα έχει και την συντριπτική πλειοψηφία της διαφημιστικής δαπάνης ή απουσία αντίδρασης  από τα ΜΜΕ δημιουργεί σαφέστατα προβλήματα δημοκρατίας,.