Φόροι με… τρύπες στο ΧΑ
Για να επιτύχει η φορολογική μεταρρύθμιση πρέπει (1) να έχει δίκαιες αρχές (2) να μη δίδει δυνατότητες διαφυγής σε πολύ μεγάλους υπόχρεους, (3) να προωθεί την ανάπτυξη. Ως προς τις δίκαιες αρχές όλοι συμφωνούν ότι η απόδοση εξαρτάται από τον κίνδυνο. Μηδενικό κίνδυνο έχουν οι τόκοι καταθέσεων που όμως θα φορολογούνται αυτοτελώς μόνο με 10%, όπως και η ασφαλής εργασία πχ. στο Δημόσιο. Ο μέτοχος και όποιος άλλος διακινδυνεύσει το κεφάλαιό του έχει πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο, που όμως θα φορολογείται με 40% έναντι 32,5% σήμερα.
Περαιτέρω αξιολόγηση των επερχόμενων φορολογικών μεταρρυθμίσεων που άπτονται του Χρηματιστηρίου είναι:
- Η νέα κυβέρνηση σχεδιάζει να φορολογήσει την υπεραξία μετοχών με βάση την κλίμακα φορολογίας εισοδήματος για τα φυσικά πρόσωπα. Αυτός ο τρόπος φορολόγησης, όμως, μπορεί να οδηγήσει σε καταστρατήγηση, κυρίως από τους μεγάλους επενδυτές, οι οποίοι θα δύνανται να συναλλάσσονται επί μετοχών του ΧΑ μέσω π.χ. Ελληνικών και ξένων Τραπεζών εγκατεστημένων στην αλλοδαπή και όχι ως ημεδαπά φυσικά πρόσωπα. Μια ξένη Τράπεζα που διαχειρίζεται ένα κοινό λογαριασμό (omnibus account) συγκαλύπτει την ταυτότητα των επιμέρους επενδυτών για λογαριασμό των οποίων συναλλάσσεται. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την δυνατότητα ενεργοποίησης των προστατευτικών διατάξεων της εκάστοτε Διμερούς Σύμβασης Αποφυγής Διπλής Φορολογίας (ΔΣΑΔΦ) της χώρας εγκατάστασης και την απαλλαγή της υπεραξίας από τον ελληνικό φόρο.
- Οι σύγχρονοι τρόποι συναλλαγών μπορεί στην πράξη να δημιουργήσουν μεγάλες «τρύπες» στη διαδικασία βεβαίωσης και επιβολής αυτού του φόρου και τελικά ο φόρος να επιβαρύνει άδικα μόνο ορισμένους μικροεπενδυτές. Ίσως, λοιπόν, είναι σκόπιμο να διατηρηθεί ο ισχύων φόρος στις συναλλαγές, ίσως και με αυξημένο συντελεστή, λόγω του παρόντος δημοσιονομικού προβλήματος επειδή αυτός επιβάλλεται σε κάθε περίπτωση, χωρίς δυνατότητες αποφυγής για Έλληνες και ξένους που έχουν το 70% των συναλλαγών.
- Σε ό,τι αφορά τα μερίσματα, η νέα κυβέρνηση επιδιώκει επίσης την επιβολή φόρου εισοδήματος με βάση την κλίμακα, αλλά και στην περίπτωση αυτή υπάρχουν δυνατότητες καταστρατήγησης. Ένας τρόπος είναι από επενδυτές που θα επενδύουν μέσω Τραπεζών εξωτερικής εγκατάστασης και omnibus accounts και όχι ως ημεδαπά φυσικά πρόσωπα. Οι μεγαλομέτοχοι, με ποσοστό άνω του 10%, θα μπορούν να συμμετέχουν σε εταιρείες εισηγμένες στο ΧΑ μέσω Ευρωπαϊκών σχημάτων (Εταιρίες Αμοιβαίων Κεφαλαίων Λουξεμβούργου κλπ.) επίσης προκειμένου να αποφεύγουν την παρακράτηση φόρου στη διανομή επί των κερδών.
- Δεν γίνεται προσπάθεια επανόδου των κεφαλαίων Ελλήνων που «αρμενίζουν» στην αλλοδαπή και που θα φέρουν ανάπτυξη, ενώ για τους ίδιους λόγους ανάπτυξης σωστά διατηρούνται τα κίνητρα για την ναυτιλία.