Το Χ.Α. μπορεί να συνεχίζει να εκπλήσσει ευχάριστα
Μετά το καταστροφικό για το ελληνικό χρηματιστήριο 2010 και την ανακήρυξή του σε διεθνή πρωταθλητή απωλειών, ελάχιστοι αποτόλμησαν να προτείνουν τοποθετήσεις σε ελληνικές μετοχές για το 2011. Ο δε τραπεζικός κλάδος εκτοπίστηκε από τις επενδυτικές επιλογές σχεδόν όλων, καθώς εκτιμήθηκε ότι ο συνδυασμός ελληνικών ομολόγων και επισφαλών δανείων μπορεί δυνητικά να διαμορφώσει ένα ιδιαιτέρως τοξικό μείγμα ικανό να οδηγήσει στην ανάγκη νέας κεφαλαιακής ενίσχυσης μετά την ολοκλήρωση των επόμενων stress tests.
Ωστόσο, η ολοκλήρωση του πρώτου μήνα του 2011 μας έχει εκπλήξει ευχάριστα καθώς ο Γενικός Δείκτης έχει καταγράψει ήδη κέρδη πάνω από 10% υποβοηθούμενο τις τελευταίες ημέρες από τη μείωση της φορολογίας των μερισμάτων που ώθησε ανοδικά τις μετοχές εταιρειών με υψηλές μερισματικές αποδόσεις. Αξιοσημείωτα όμως κέρδη κατέγραψε και ο τραπεζικός κλάδος. Το January effect εκπληρώθηκε φέτος παρά το κακό ξεκίνημα των πρώτων ημερών καθώς η πολύμηνη υποτιμητική κερδοσκοπία στην ανοχύρωτη ελληνική αγορά είχε καταστήσει αυτοεκπληρούμενη προφητεία την συνεχή διαμόρφωση ολοένα και χαμηλότερων τιμών. Ωστόσο, μόνο η συνέχιση των ζημιογόνων αποτελεσμάτων των εταιρειών μπορεί να δικαιολογήσει ακόμη χαμηλότερους πολλαπλασιαστές, όταν η συνολική κεφαλαιοποίηση της αγοράς είναι τρεις φορές περίπου χαμηλότερη του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Φαίνεται, όμως, ότι η πολιτική αποπληθωρισμού που εφαρμόζεται έχει περιλάβει και τις μετοχικές αξίες, οδηγώντας σε αρνητική υπερβολή που σε μερικές περιπτώσεις είναι κραυγαλέα καθώς υπάρχουν και αποτιμήσεις εταιρειών που υπολείπονται του ταμείου τους!
Ευλόγως, τίθεται το ερώτημα: δικαιούμαστε να αισιοδοξήσουμε και για τους επόμενους 11 μήνες του έτους; Η απάντηση ίσως είναι καταφατική και τα σήματα αγορών που δείχνει η τεχνική ανάλυση πρέπει ενδεχομένως να υιοθετηθούν αν εκπληρωθούν συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Οι προϋποθέσεις αυτές αφορούν αποφάσεις για το μέλλον της ευρωζώνης που αφορούν καθοριστικά και την ελληνική οικονομία και αποφάσεις που λαμβάνονται στο εσωτερικό της χώρας.
Η πρώτη κατηγορία αποφάσεων τείνει να εμφανίζει την Ε.Ε. να υιοθετεί στο εγγύς μέλλον μέτρα θωράκισης της ευρωζώνης. Ουσιαστική ενίσχυση του μηχανισμού στήριξης των περιφερειακών οικονομιών. Μείωση των επιτοκίων δανεισμού των χωρών που έχουν ήδη προσφύγει σε αυτόν (Ελλάδα, Ιρλανδία). Πιθανή εξαγορά μέρους του χρέους. Επιμήκυνση της διαδικασίας αποπληρωμής των οφειλόμενων ποσών που εισπράχθηκαν από το μηχανισμό στήριξης. Ενδεχόμενη υιοθέτηση της διαδικασίας έκδοσης ευρωομολόγου. Πρόκειται για μέτρα που θα σταθεροποιήσουν τις περιφερειακές οικονομίες με αντάλλαγμα την εφαρμογή αυστηρής δημοσιονομικής πειθαρχίας και τη λήψη πρόσθετων διαρθρωτικών μέτρων.
Η εφαρμογή τέτοιων μέτρων θα είναι ευεργετική για το χρηματιστήριο στο βαθμό που οι αγορές πεισθούν ότι ο ευρωπαϊσμός καθισχύει και ξεκινά η οικοδόμηση της ενιαίας οικονομικής διακυβέρνησης που προοπτικά θα οδηγήσει στις Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης. Διαφαίνεται δε ότι Γερμανία και Γαλλία από κοινού ωθούν προς αυτή την κατεύθυνση τις εξελίξεις και όποιος μπορεί ακολουθεί. Αλλιώς γίνεται βορά των διαθέσεων των αγορών.
Η δεύτερη κατηγορία αποφάσεων σχετίζεται με την πρόοδο των διαρθρωτικών αλλαγών όπως αυτές καθορίζονται από το μνημόνιο, αλλά και τη δρομολόγηση διαδικασιών που θα οδηγήσουν στην ανάπτυξη. Οφείλουμε να συνειδητοποιήσουμε ότι οποιαδήποτε μέτρα και αν ληφθούν σε σχέση με την υποβοήθηση της εξυπηρέτησης του χρέους μας θα είναι ανεπαρκή αν δεν συνοδευθούν με την επανέναρξη της μεγέθυνσης της οικονομίας, ώστε να σταθεροποιηθεί η σχέση χρέους προς ΑΕΠ και κάποια στιγμή να αρχίσει να υποχωρεί. Η αναπτυξιακή διαδικασία πρέπει να αποτελέσει κεντρικό στόχο της οικονομικής πολιτικής με την ανάδειξη του επιχειρηματικού κόσμου ως πρωταγωνιστή από κοινού με το κράτος και ειδικούς φορείς που οφείλουν να ενεργοποιηθούν στη διαδικασία σχεδιασμού και επεξεργασίας των κατάλληλων επενδυτικών προτάσεων.
Τελικά, το 2011 ίσως είναι η χρονιά που ταυτόχρονα θα ξεκινήσει ο μετασχηματισμός της Ευρώπης προς την κατεύθυνση του φεντεραλισμού και της πολιτικής ενοποίησης αλλά και ο μετασχηματισμός της Ελλάδος προς την κατεύθυνση της ουσιαστικής παραγωγικής ανασυγκρότησης. Ουδείς μπορεί να διατυπώσει βεβαιότητα για την επιτυχή έκβαση των παραπάνω, ενώ πολλοί στοιχηματίζουν στο αντίθετο, δηλαδή στη διάλυση της ευρωζώνης και τη χρεοκοπία της Ελλάδος. Υπάρχει όμως η αισιοδοξία ότι οι ηγεσίες θα δρομολογήσουν τις εξελίξεις προς τις κατευθύνσεις που προαναφέρθηκαν καθώς οι εναλλακτικοί οδικοί χάρτες οδηγούν την Ευρώπη στο περιθώριο και την Ελλάδα στη συρρίκνωση. Συνεκτιμώντας δε τα παραπάνω, οι αγορές μπορεί να ψηφίσουν το σενάριο ότι η Ελλάδα θα κάνει την έκπληξη αντιστρέφοντας τη μέχρι πρότινος απαισιόδοξη άποψη που κατέληγε στην εκτίμηση ότι θα απαιτηθεί η εφαρμογή του Plan B (αναδιάρθρωση του χρέους τώρα με άμεσο κούρεμα των ομολόγων). Και τότε ίσως δούμε το ελληνικό ομόλογο να γίνεται επιθυμητή επενδυτική επιλογή καθώς θα προεξοφλείται η σύντομη αναβάθμισή του από τους οίκους αξιολόγησης από την κατηγορία «σκουπιδιού» που κατατάσσεται τώρα, τις δε τραπεζικές μετοχές να επανεντάσσονται στα χαρτοφυλάκια των funds. Με αυτό το σενάριο το ελληνικό χρηματιστήριο μπορεί να συνεχίσει να μας εκπλήσσει θετικά το επόμενο διάστημα…