Τι πρέπει να κάνουν τώρα οι τραπεζίτες
Στον τραπεζικό κλάδο σε αντίθεση με τις επιχειρήσεις άλλων κλάδων της χώρας δεν έχει παρατηρηθεί σημαντική μείωση δαπανών. Η εξοικονόμηση που έχει γίνει είναι σχετικά χαμηλή, παρά το γεγονός ότι η ρευστότητα είναι εξαιρετικά περιορισμένη. Επιπλέον ενόψει της ανακεφαλαιοποίησης δεν έχουν παρατηρηθεί κινήσεις που να οδηγούν σε ενίσχυση του δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας και αύξησης ρευστότητας μέσω πώλησης περιουσιακών στοιχείων που δεν σχετίζονται με την βασική δραστηριότητα. Ελάχιστα έχουν γίνει, ενώ στις επιχειρήσεις άλλων κλάδων αμέσως μόλις παρατηρήθηκε μείωση της ζήτησης, περιόρισαν τα κόστη τους.
Οι τράπεζες πρέπει να προστατεύσουν επιπλέον τα συμφέροντα των παλαιών μετόχων και να αποφύγουν την έκδοση μεγάλου αριθμού μετοχών που θα οδηγήσει σε μεγάλη απομείωση της αξίας κάθε μετοχής (dilution). Οι διοικήσεις, και γνωρίζω πως κάποιες ακολουθούν αυτό τον δρόμο ή τουλάχιστον αυτό επιθυμούν, πρέπει αφενός μεν να μη θίξουν τις αμοιβές των τραπεζοϋπαλλήλων (που στην συντριπτική τους πλειοψηφία είναι μετριότατες) αφετέρου δε να προστατεύσουν τα δικαιώματα των παλαιών μετόχων (που ήδη υφιστάνται τεράστιες ζημίες) έστω και αν αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αποχωριστούν «αγαπημένα» περιουσιακά στοιχεία. Πρόσφατα η ATE Bank πούλησε ποσοστό που είχε στην ΕΧΑΕ. Πρέπει να ακολουθήσουν και οι άλλες τράπεζες. Άλλωστε δεν μπορείς να είσαι εισηγμένος και παράλληλα να διαθέτεις αγορά κεφαλαίου. Δεν μπορείς να είσαι και ελεγκτής και ελεγχόμενος. Υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων. Όλες οι τράπεζες έχουν στην για παράδειγμα ΕΧΑΕ μικρό αριθμό μετοχών τις οποίες δεν χρειάζονται. Διοικούν την ΕΧΑΕ λόγω «ειδικών» σχέσεων τραπεζών με Υπουργούς Οικονομικών παρά την προφανή σύγκρουση συμφερόντων (όπως έχει αναφερθεί και στη Βουλή) και όχι λόγω ποσοστού μετοχών που δεν ξεπερνά συνολικά το 12%, δηλαδή ποσοστό μειοψηφίας. Επομένως δεν χρειάζονται τις μετοχές της ΕΧΑΕ για να διοικούν. Πρέπει να τις ρευστοποιήσουν όπως έπραξε η ΕΤΕ και η ΑΤΕ.
Επιπλέον, οι τράπεζες όπως για παράδειγμα η ATE Bank έχει και άλλες συμμετοχές σε εισηγμένες, όπως στην ΕΒΖ, ενώ είναι γνωστή η ανάγκη που έχει σε κεφάλαια, αν και πρόσφατα προχώρησε σε αύξηση κεφαλαίου με αποτέλεσμα το ελληνικό δημόσιο να αυξήσει σημαντικά το ποσοστό του στην τράπεζα. Η Alpha Bank έχει στα περιουσιακά της στοιχεία το ξενοδοχείο Hilton και η Εθνική Τράπεζα τον Αστέρα. Η ρευστοποίηση τέτοιων περιουσιακών στοιχείων, θα αυξήσει τη ρευστότητα των τραπεζών, θα μειώσει τις ανάγκες σε κεφάλαια και θα βοηθήσει την οικονομία. Σίγουρα η πώληση των συγκεκριμένων μόνο περιουσιακών στοιχείων δεν φτάνει αφού οι ελληνικές τράπεζες, λόγω λανθασμένων αποφάσεων διαχείρισης όπως όμως αποδείχθηκε εκ των υστέρων (για να είμαστε δίκαιοι) θα υποστούν τεράστια ζημιά από το κούρεμα των ελληνικών ομολόγων, τα οποία ήταν πολλαπλάσια των ιδίων κεφαλαίων τους. Σε ορισμένες τράπεζες το κούρεμα των ομολόγων δε μαζί με τις επισφάλειες προβλέπεται δυστυχώς να μηδενίσει τα ίδια κεφάλαια. Γι’ αυτό προβλέπεται ενίσχυση από το ΤΧΣ που όμως δεν θα γίνει δωρεάν.
Η αγορά αυτήν την περίοδο έχει μεγάλη ανάγκη από ρευστότητα και μόνο οι τράπεζες μπορούν να βοηθήσουν. Όμως ούτε αυτές διαθέτουν κεφάλαια. Επομένως επιβάλλεται να γίνουν οι παραπάνω κινήσεις που αυξάνουν την ρευστότητα. Διαφορετικά η λύση είναι να στραφούν στο ταμείο χρηματοπιστωτικής σταθερότητας να αντλήσουν κεφάλαια και να ενισχύσουν την κεφαλαιακή τους επάρκεια και την οικονομία. Με αυτόν τον τρόπο -αν αντλήσουν κεφάλαια περισσότερα από αυτά που έχουν ανάγκη- η οικονομία θα μπορέσει να κινηθεί, αλλά οι παλιοί μέτοχοι θα υποστούν ζημιά έστω και με τις νέες εξελίξεις που κάνουν λόγο για έκδοση μετοχών άνευ ψήφου. Αν όμως αξιοποιήσουν ακίνητα, ξενοδοχεία και άλλες συμμετοχές θα μπορέσουν να αυξήσουν τη ρευστότητά τους, να βοηθήσουν την οικονομία και να επιστρέψουν στην κερδοφορία προς όφελος των νυν μετόχων. Για να αντιληφθούμε και την σημαντικότητα (materiality) αυτών των ενεργειών αναφέρουμε ότι μόνο τα δύο ξενοδοχεία Hilton και ΑΣΤΗΡ Palace έχουν αξία 300-500 εκ. ευρώ που αντιπροσωπεύουν περίπου το 1/3 έως ¼ των ιδίων κεφαλαίων της τράπεζας που τα έχει στην κατοχή της.
Δεν είναι εύκολος ο δρόμος, αλλά αν συντηρηθεί κι άλλο η σημερινή κατάσταση, ούτε η ύφεση θα μειωθεί, ούτε κέρδη θα εμφανίσουν στις επόμενες χρήσεις οι τράπεζες, με αποτέλεσμα την ζημιά των επενδυτών που είναι μέτοχοι των τραπεζών. Επιπλέον θα τεθούν σε κίνδυνο και οι κατακτήσεις των τραπεζοϋπαλλήλων που μέχρι τώρα πετυχημένα υποστηρίζει η ΟΤΟΕ. Η προτεραιότητα ενεργειών που πρέπει να τεθεί είναι η άμεση αντιμετώπιση της παρούσας ύφεσης με συνδυασμένες και οργανωμένες κινήσεις και οι τραπεζίτες έχουν τώρα την μπάλα στο γήπεδο τους.
blog: alexandrosmoraitakis.blogspot.com,
email: am@nuntius.gr