Σημαντικά βήματα από το Υπουργείο Ανάπτυξης
Οι πρόσφατες νομοθετικές πρωτοβουλίες του Υπουργού Ανάπτυξης, κ. Κωστή Χατζηδάκη στα πεδία της προστασίας του ελεύθερου Ανταγωνισμού και του ελέγχου των ενδο-ομιλικών συναλλαγών συμβάλλουν στην ισχυροποίηση των ελεγκτικών μέσων για την πρόληψη και καταστολή παράνομων εμπορικών πρακτικών εκ μέρους των ισχυρών παικτών στην αγορά.
Με την πρόσφατη τροποποίηση του ν.703/77 περί ελεύθερου ανταγωνισμού επιχειρείται η προσαρμογή του ελληνικού δικαίου προς το κοινοτικό. Βασικές παράμετροι των νέων κανόνων είναι η απλοποίηση των διοικητικών διαδικασιών και η αυστηροποίηση των ποινών. Οι επιχειρήσεις οφείλουν να συμμορφώνονται στους κανόνες του ανταγωνισμού χωρίς να απαιτείται προηγούμενη απόφαση της αρμόδιας Επιτροπής Ανταγωνισμού. Παράνομες συμφωνίες μεταξύ επιχειρήσεων είναι αυτοδίκαια άκυρες. Δίκτυα διανομής προϊόντων και υπηρεσιών που βασίζονται σε συμβάσεις μεταξύ προμηθευτή και διανομέα αμφιβόλου νομιμότητας δεν θα μπορούν πλέον να λειτουργούν προσωρινά “εν αναμονή” μελλοντικής εγκριτικής ή απορριπτικής απόφασης της Επιτροπής Ανταγωνισμού. Ευθύς εξ αρχής, συμβάσεις διανομής, δικαιόχρησης, παροχής τεχνογνωσίας κλπ που είναι παράνομες θέτουν το δίκτυο ενός προμηθευτή ή διανομέα που εδράζεται σε αυτές εκτός νόμου. Η ποινική μεταχείριση των στελεχών που παραβιάζουν τους κανόνες του ανταγωνισμού αποτελεί σοβαρό αποτρεπτικό παράγοντα καθώς προβλέπεται πλέον ανώτατη ποινή φυλάκισης 5 ετών. Οι επιχειρήσεις και οι πολίτες έχουν μεγαλύτερα κίνητρα να χρησιμοποιήσουν τις νέες ρυθμίσεις (καταγγελία στην Επιτροπή Ανταγωνισμού, αγωγή στα πολιτικά δικαστήρια, μήνυση στις αρμόδιες εισαγγελικές αρχές).
Ένα άλλο νομοθέτημα, αυτό περί ενδο-ομιλικών συναλλαγών συμπληρώνει το καθεστώς ελέγχου των παράνομων εμπορικών πρακτικών. Συχνά, οι μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι επικαλούνται την «ανεξαρτησία» των θυγατρικών τους για να αποποιηθούν των ευθυνών τους και να συγκαλύψουν κεντρικά διευθυνόμενες καταχρηστικές πρακτικές. Σε άλλες περιπτώσεις λογιστικά τεχνάσματα βοηθούν στην απαλλαγή από πρόστιμα και φόρους ενώ η υποτιθέμενη «ανεξαρτησία» και τα «σινικά τείχη» δεν ισχύουν όταν τρίτοι συναλλάσσονται με μέλη του ομίλου. Η αρχή της μη διακριτικής μεταχείρισης εις βάρος τρίτων και της διαφάνειας στις ενδο-ομιλικές συναλλαγές θα αποτελέσουν τη βάση για την καταπολέμηση αυτών των παράνομων πρακτικών.
Η επιτυχία των νέων κανόνων θα εξαρτηθεί από τη τοποθέτηση Δικαστικού ως Προέδρου και πιστοποιημένων ανθρώπων της «αγοράς» ως μελών της Επιτροπής κυρίως όμως από την βούληση της Πολιτείας να τους εφαρμόσει αποτελεσματικά, Ιδιαίτερα εάν αποφασίσει να κινηθεί ενάντια στο «σύστημα των ισχυρών ομίλων», που απλώνει πλοκάμια διαπλοκής σε όλο το πολιτικό, εποπτικό και επικοινωνιακό κόσμο της χώρας. Μέχρι τώρα Διοίκηση και Δικαιοσύνη κινήθηκαν διστακτικά. Διαρθρωτικά μέτρα εκ μέρους της Επιτροπής Ανταγωνισμού, πλήρης αποζημιωτική ικανοποίηση των θιγέντων και ταχείς ποινικές διαδικασίες κατά των δραστών πρέπει να συνοδεύσουν τα νέα μέτρα.