Εφαρμόσιμες λύσεις για την Αθήνα κατάτα πρότυπα του Δουβλίνου.
Παρότι η Ιρλανδία έχει ακολουθήσει τη μοίρα της Ελλάδας, με την καταφυγή της σε δανεισμό από τον επίσημο τομέα το 2010, έχει παράλληλα να μας προσφέρει πολλά συγκεκριμένα παραδείγματα, εξαιρετικά επιτυχημένης αναπτυξιακής πολιτικής, τα οποία εξηγούν και την διαφοροποίησή της από την ‘Ελληνική περίπτωση’. Ένα από τα πιο πρωτοποριακά αναπτυξιακά μοντέλα που έχει εφαρμόσει είναι η δημιουργία μιας ζώνης χαμηλότερης φορολογίας, με πολύ συγκεκριμένο γεωγραφικό προσδιορισμό, στην περιοχή των Docklands στο Δουβλίνο.
Έτσι λοιπόν σε αυτήν την περιοχή του Δουβλίνου σχεδιάστηκε, με νόμο του 1987, και κατόπιν υλοποιήθηκε το Διεθνές Κέντρο Χρηματοπιστωτικών Υπηρεσιών (IFSC, International Financial Services Centre). Μια παραπαίουσα περιοχή στις αποβάθρες του ποταμού, με παλιές αποθήκες και τελωνειακά κτίρια, μετατράπηκε σε μια σύγχρονη μικρή πόλη 160 στρεμμάτων, όπου, σε εγκαταστάσεις υψηλής τεχνολογίας εργάζονται 30000 άνθρωποι σε διεθνείς χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, όπως τραπεζική, επενδυτική, διαχείριση εταιρικών διαθεσίμων, διοικητικές υπηρεσίες και εξειδικευμένες υπηρεσίες ασφάλισης. Όλες αυτές οι δραστηριότητες είναι διεθνείς, δηλαδή οι συγκεκριμένες εταιρίες τις διεξάγουν, με τη βοήθεια της τεχνολογίας, ανά τον κόσμο, ιδιαίτερα μάλιστα εντός Ευρώπης, με έδρα το IFSC του Δουβλίνου.
Γιατί όμως εγκαταστάθηκαν εκεί οι μισές από τις top-50 τράπεζες και ασφαλιστικές εταιρίες παγκοσμίως, μεταξύ των οποίων και οι Merrill Lynch, Sumitomo Bank, ABN Amro Bank, Citibank, BNP, Commerzbank, και άλλες;
Πρώτον, γιατί θεσπίστηκε ειδικό καθεστώς χαμηλού φορολογικού συντελεστή 10%, χαμηλότερο δηλαδή από το ήδη πολύ χαμηλό 12.5% που είναι ο βασικός συντελεστής φορολόγησης επιχειρηματικών κερδών στην Ιρλανδία. Η ειδική φορολογική μεταχείριση για τα κέρδη από όλες αυτές τις διεθνείς δραστηριότητες των εγκατεστημένων εταιριών έγινε αποδεκτή από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ήδη από το 1987, και συνεχίστηκε έως και το τέλος του 2005, με συνεχείς ανανεώσεις του καθεστώτος αυτού, το οποίο συνιστούσε μεν ‘περιφερειακή ενίσχυση’ προς την περιοχή αυτή, αλλά έγινε αποδεκτό από την Ε.Ε. ως συμβάλλον στην ανάπτυξη υποβαθμισμένης περιοχής και εξυπηρετούν τον στόχο της σύγκλισης με τον κοινοτικό μέσο όρο (παρέκκλιση του άρθρου 92, παρ.3 της τότε Ευρωπαϊκής Συνθήκης).
Δεύτερον, παρά το ότι το ειδικό φορολογικό καθεστώς έπαψε να ισχύει ήδη από το 2006, το IFSC συνέχισε να προσελκύει εταιρίες και αντιστοίχως επενδύσεις, καθώς αποτελούσε πια περιοχή πολλών δευτερογενών υπηρεσιών, όπως λογιστικής, συμβουλευτικής, δικηγορίας, αλλά και κατοικίας, εστίασης, ξενοδοχειακής διαμονής, λιανικού εμπορίου αλλά και μεταπτυχιακής/δια βίου εκπαίδευσης μέσω του Εθνικού Κολλεγίου της Ιρλανδίας, το οποίο ιδρύθηκε προς τούτο το 2003. Σε αυτό επιμορφώνονται και οι ήδη εργαζόμενοι στα χρηματο-οικονομικά, με αποτέλεσμα να έχει δημιουργηθεί και να ενισχύεται διαρκώς ένα ιδιαιτέρως αξιόλογο στελεχιακό δυναμικό στην τοπική αγορά εργασίας.
Λόγω όλων αυτών, το Μάρτιο του 2011 και παρά την υπαγωγή της Ιρλανδίας στο αντίστοιχο ‘μνημόνιο’, τα επενδυτικά κεφάλαια που δρούσαν με έδρα το IFSC έφταναν τα 1,9 τρις ευρώ, ενώ οι ασφαλιστικές εταιρίες του Κέντρου αποτελούσαν τον μεγαλύτερο διακρατικό (διεθνή) πάροχο ασφαλίσεως στην Ε.Ε., με συμβόλαια συνολικού ύψους 16,4 δις ευρώ σε ασφαλιστικές εισφορές. Παράλληλα, σε εταιρίες του IFSC ήταν καταχωρισμένο το 50% του συνόλου των επαγγελματικών/εταιρικών αεροσκαφών με leasing παγκοσμίως!
Ακόμα ενδεικτικά αναφέρουμε πως η Ιρλανδία το 2010 μάζεψε πάνω από 1 δις ευρώ σε φόρους εισοδήματος από τους εργαζόμενους στο IFSC ενω παράλληλα συγκέντρωσε γύρω στα 1 δις ευρώ από τους φόρους των εταιριών που εδρεύουν στην ίδια περιοχή.
Στα καθ’ ημάς και πάλι, η σύγκριση με τα παραπάνω μπορεί να μας κάνει να μελαγχολούμε, αλλά μπορεί και να μας εμπνεύσει, τώρα που χρειάζονται απτές αναπτυξιακές πρωτοβουλίες και όχι μια αόριστη επίκληση της «ανάπτυξης», εν είδει γενικόλογου ευχολογίου!
Το Διεθνές Κέντρο Χρηματοπιστωτικών Υπηρεσιών του Δουβλίνου μας προσφέρει ένα χειροπιαστό παράδειγμα σύμπραξης του δημοσίου με τον ιδιωτικό τομέα. Όταν υπάρχει συγκεκριμένη πρόταση μπορούμε να πείσουμε την Ε.Ε. για την αποδοχή καθεστώτων ειδικής φορολόγησης, ιδίως σε περιπτώσεις όπως η Ελληνική, όπου η περιοριστική πολιτική του μνημονίου έχει οδηγήσει σε πρωτοφανή ύφεση. Δεν χρειάζεται δε να αναφερόμαστε μόνο σε Χρηματοπιστωτικές Υπηρεσίες καθώς κάλλιστα μια τέτοια ζώνη χαμηλότερης φορολογίας θα μπορούσε να προσελκύσει εταιρίες και από άλλους κλάδους όπως η ναυτιλία, η ενέργεια, οι διεθνείς μεταφορές, το internet κ.α.
Είναι στο χέρι της νέας κυβέρνησης να προχωρήσει στις κατάλληλες κινήσεις ώστε σε σύντομο χρονικό διάστημα να δημιουργηθεί ένα Ελληνικό IFSC (με την σύμφωνη γνώμη της Ε.Ε.) για να μπορέσουμε να προσελκύσουμε διεθνείς οργανισμούς στην χώρα μας
Κατά τον κ. Padraig O’hUiginn Πρόεδρο του IFSC το 1987, τρείς από τους βασικότερους παράγοντες για την επιτυχιά του IFSC ήτανε:
Α) Η διαθεσιμότητα κατάλληλα εκπαιδευμένου εργατικού δυναμικού
Β) Η διαθεσιμότητα κτιρίων με χαμηλα ενοίκια
Γ) Η γεωγραφική θέση της Ιρλανδίας
Σίγουρα η χώρα μας διαθέτει και τα τρία σε τέτοιο βαθμό που σε μερικά χρόνια θα μπορούσε να γίνει ένα αντίστοιχα πετυχημένο κέντρο υπηρεσιών της Νοτίου Ευρώπης
Στο χέρι μας είναι.