Γιατί απαιτείται νέα πολιτική δημόσιου χρέους
Άρθρο του Αλέξανδρου Μωραϊτάκη, Προέδρου του ΣΜΕΧΑ, στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ στις 4/1/2009
Το οικονομικό επιτελείο για να βελτιώσει τους αριθμούς του προϋπολογισμού οφείλει να επανεξετάσει το θέμα της έκδοσης κρατικών τίτλων (ομολογιών και εντόκων) με κριτήρια (α) το όφελος του Δημοσίου (β) της διαφάνειας, (γ) του διαχωρισμού αρμοδιοτήτων και (δ) της μεγαλύτερης οικονομικής ανεξαρτησίας της χώρας. Πρέπει να αγνοήσει τις αντιρρήσεις των Τραπεζών και όσων έχουν συγκρούσεις συμφερόντων. Τα τελευταία χρόνια, η διάθεση ομολόγων απευθείας στο αποταμιευτικό κοινό έχει εγκαταλειφθεί πλήρως και όλες οι εκδόσεις τίτλων γίνονται μέσω του τραπεζικού συστήματος. Οι ίδιες οι τράπεζες ως αρχικοί διαμεσολαβητές (primary dealers) αγοράζουν μεγάλο μέρος των κρατικών ομολόγων και επιτυγχάνουν υπό κανονικές συνθήκες εύκολα κέρδη σε βάρος του Δημοσίου από τη διαφορά των αποδόσεών των ομολόγων του με αυτές των καταθέσεων ή το κόστος διατραπεζικού δανεισμού. Έτσι όμως, αυξάνεται περισσότερο το κόστος δανεισμού του Δημοσίου. Σήμερα, είναι αδιανόητο να δανεισθεί το Δημόσιο πρόσθετα δις. ευρώ για την υποστήριξη των τραπεζών, μέσω του ίδιου τρόπου εκδόσεων ομολόγων που θα επιτρέψουν πάλι στις τράπεζες να εγγράψουν πρόσθετα κέρδη αφού με τον υπερδανεισμό του Δημοσίου το spread δανεισμού του Δημοσίου στη διεθνή αγορά αναμένεται να παραμείνει μεγάλο. Ο ΣΜΕΧΑ έχει προτείνει να επιστρέψει το Δημόσιο στην πρακτική της έκδοσης τίτλων, με μικρές υποδιαιρέσεις μονάδος, με διάθεση απευθείας στο ευρύ αποταμιευτικό κοινό και διαπραγμάτευσή τους στην πλατφόρμα του Χρηματιστηρίου Αξιών, που πληροί όλες τις προϋποθέσεις διαφάνειας, ενώ οι τίτλοι θα διακρατούνται χωριστά με την ασφάλεια που προσφέρει το Σύστημα Άυλων Τίτλων της ΕΧΑΕ (ΣΑΤ). Έτσι θα δίδεται η δυνατότητα και στις χρηματιστηριακές εταιρείες που έχουν την σχετική άδεια να διαθέσουν στην πελατεία τους κρατικά χρεόγραφα, ώστε αυτή την κρίσιμη περίοδο να περιορισθεί το κόστος δανεισμού του Δημοσίου μέσω της συμμετοχής περισσότερων, σε αυτή την τωρινή ολιγοπωλιακή «αγορά» του ΗΔΑΤ που έχουν πρόσβαση μόνο οι Τράπεζες και να ανοίξουν νέα πεδία ανάπτυξης των δραστηριοτήτων του χρηματοοικονομικού τομέα στη χώρα. Επιπλέον πλεονέκτημα θα είναι η μείωση της εξάρτησης του Δημόσιου χρέους από το εξωτερικό, με θετικές συνέπειες στο κόστος δανεισμού, στις εξωτερικές πιέσεις και στους απρόβλεπτους εξωτερικούς παράγοντες. Το ΗΔΑΤ πρέπει άμεσα να συνδεθεί και ταυτισθεί με τη πλατφόρμα του Χρηματιστηρίου. Η λειτουργία του Επόπτη (ΤτΕ ή/και Ε.Κ.) πρέπει να διαχωρισθεί από αυτή του διαχειριστή της αγοράς ομολόγων. Σε αντίθετη περίπτωση εκτός των άλλων η κριτική για ευθύνες όπως στην εποχή των δομημένων ομολόγων θα επανέλθει.
Για να αντισταθμιστεί η απώλεια εσόδων για την ΤτΕ πρέπει να συμφωνηθεί με την ΕΧΑΕ μικρό ποσοστό ως εποπτική αμοιβή υπέρ της ΤτΕ.