Ας αποσυρθεί – έστω και αργά – ο άδικος φόρος υπεραξίας!

Άρθρο του Αλέξανδρου Μωραϊτάκη, Προέδρου του ΣΜΕΧΑ, Προέδρου  NUNTIUS ΑΧΕΠΕΥ, μέλους Δ.Σ. του ΕΒΕΑ στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ στις 7/3/2009

Πριν από έξι μήνες, και ενώ στις διεθνείς αγορές σωρεύονταν απειλητικά σύννεφα της κρίσης, η τότε πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών αποφάσισε αιφνιδίως να επιβάλει στο ελληνικό Χρηματιστήριο ένα φόρο άδικο και, κατά πάσα βεβαιότητα, αναποτελεσματικό: ο φόρος υπεραξίας στις χρηματιστηριακές συναλλαγές αλλά μόνο στα κέρδη χωρίς υπολογισμό πιθανώς υπέρτερων ζημιών (όπως στο εξωτερικό) με μεγάλο διοικητικό κόστος, εξυπηρετούσε, ίσως, ορισμένες κακώς νοούμενες επικοινωνιακές σκοπιμότητες, αλλά δεν θα προσφέρει το παραμικρό στην οικονομική ανάπτυξη, τα έσοδα του Δημοσίου, την φορολογική δικαιοσύνη.

Ο φόρος επρόκειτο να εφαρμοστεί από 1^ης Ιανουαρίου του τρέχοντος έτους. Όμως, η ίδια η πολυπλοκότητα της διαδικασίας βεβαίωσης και είσπραξης του φόρου υποχρέωσε το υπουργείο Οικονομικών να μεταθέσει την εφαρμογή του από την 1^η Απριλίου. Στο λίγο χρόνο που απομένει μέχρι την ημερομηνία αυτή, καθώς μάλιστα οι τεχνικές δυσκολίες φαίνεται ότι είναι πολύ σοβαρότερες από όσο είχε αρχικά εκτιμηθεί, η σημερινή πολιτική ηγεσία του υπουργείου έχει μια ευκαιρία να διορθώσει το αρχικό σφάλμα. Ευχόμαστε να την αδράξει και να ακυρώσει την επιβολή του φόρου!

Εξαρχής , επειδή έχουμε στην πράξη μακρόχρονη εμπειρία και τεχνογνωσία, ασκήσαμε κριτική στο φόρο  με τεκμηριωμένη επιχειρηματολογία, που απεδείκνυε ότι πρόκειται για ένα φόρο άδικο, αναποτελεσματικό και αντιαναπτυξιακό, που απευθύνεται στη πράξη μόνο στους μικρούς ιδιώτες Έλληνες επενδυτές..

Με την πάροδο του χρόνου, που επιτρέπει μια ψύχραιμη αξιολόγηση, πέρα από τις στρεβλώσεις που δημιουργούν οι επικοινωνιακές σκοπιμότητες, φαίνεται ότι τα επιχειρήματά μας επιβεβαιώνονται πλήρως:

• Ο φόρος είναι άδικος, γιατί θα επιβαρύνει πράγματι μόνο μια μερίδα Ελλήνων μικροεπενδυτών. Σήμερα, το μεγαλύτερο μέρος των συναλλαγών του Χ.Α. διενεργείται από κατοίκους εξωτερικού. Ακόμη και οι μεγάλοι Έλληνες επενδυτές διενεργούν τις συναλλαγές τους από το εξωτερικό. Όλοι αυτοί οι ισχυροί επενδυτές, μέσω των συμφωνιών που έχουν ξένες χώρες με την Ελλάδα, οι οποίες απαγορεύουν την επιβολή φόρου υπεραξίας από την Ελλάδα, θα πάρουν πίσω το μεγαλύτερο ποσοστό των χρημάτων που προσωρινά θα λάβει το Δημόσιο.
• Εξάλλου, πολλές συναλλαγές επιτρέπεται πλέον να γίνονται χωρίς καν να περνούν μέσα από το Χρηματιστήριο. Οι μεταβιβάσεις μέσα στον ίδιο θεματοφύλακα δεν θα μπορούν να ελεγχθούν . Με ένα απλό χαρτί χρεοπίστωσης μετοχών από το εξωτερικό, ή με μια απλή λογιστική εγγραφή, θα γίνονται αφορολόγητες μεταβιβάσεις μετοχών. Το υπουργείο Οικονομικών και η ΕΧΑΕ, παρά τις προσπάθειές τους επί μήνες, δεν έχουν βρει τρόπο να αντιμετωπίσουν αυτά τα αξεπέραστα προβλήματα στη διαδικασία είσπραξης του φόρου.
• Ο φόρος θα έχει ελάχιστα εισπρακτικά αποτελέσματα για το Δημόσιο, ενώ βέβαιη είναι μόνο η αντιαναπτυξιακή του επίπτωση. Ακόμη και όταν ξεπεραστεί η πρωτοφανής κρίση που βιώνουμε όλοι, ακόμη και όταν οι αποτιμήσεις των μετοχών βελτιωθούν, ελάχιστοι Έλληνες μικροεπενδυτές θα πληρώσουν ασήμαντα ποσά φόρων, που ασφαλώς δεν δικαιολογούν την αναστάτωση.
• Στο ορατό μέλλον, βέβαια, και μέχρι να ξεπερασθεί η κρίση, οι μέτοχοι θα έχουν, στη συντριπτική πλειονότητά τους, να αντιμετωπίσουν μεγάλες υποαξίες και το Δημόσιο δεν θα πρέπει να περιμένει έσοδα. Σε ένα δίκαιο φορολογικό σύστημα (όπως στις ΗΠΑ) θα μείωναν ισόποσα το εισόδημα. Και την ίδια στιγμή, το ίδιο το Δημόσιο θα παρέχει στους μεγάλους εγχώριους επενδυτές κίνητρα για να στείλουν τα κεφάλαιά τους στο εξωτερικό, όπου θα τα διαχειρίζονται ξένες εταιρείες, στερώντας εργασίες και θέσεις απασχόλησης από τις ελληνικές! Όσο για τους λίγους μικροεπενδυτές που έχουν απομείνει στην αγορά και δεν θα μπορούν να αποφύγουν το φόρο, το ίδιο το Δημόσιο τους παρέχει πλέον ένα καλό κίνητρο να αποσυρθούν από το Χρηματιστήριο, με αποτέλεσμα εκτός των άλλων και την κατάρρευση των αξιών των ελληνικών ασφαλιστικών ταμείων.

Είναι προφανές ότι ο φόρος υπεραξίας ελάχιστα θα προσφέρει στην εθνική οικονομία. Αν πράγματι το υπουργείο Οικονομικών επιδιώκει να διευρύνει τη φορολογική βάση προς την κατεύθυνση όσων πραγματικά έχουν φορολογική δυνατότητα και σήμερα πρωταγωνιστούν στη φοροδιαφυγή, μπορεί να ακολουθήσει το παράδειγμα των περισσότερων κυβερνήσεων του ανεπτυγμένου κόσμου (ΗΠΑ, Βρετανία, Γερμανία, Γαλλία): ας στραφεί επιτέλους σοβαρά προς την κατεύθυνση των αμύθητων κεφαλαίων που απολαμβάνουν απόλυτης φορολογικής ασυλίας στους ανά τον κόσμο φορολογικούς παραδείσους!