Απαιτούνται μέτρα υπέρ όλων των επενδυτών
ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ υπάρχουν δύο κεντρικά συστήματα καταγραφής τίτλων, το Σύστημα Άϋλων Τίτλων της ΕΧΑΕ, όπου καταχωρούνται μετοχές εισηγμένες, εταιρικά ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου και το Σύστημα Λογιστικής Παρακολούθησης της Τράπεζας επί Τίτλων σε Λογιστική Μορφή της Ελλάδος (εφεξής ΣΑΤ ΤτΕ), στο οποίο καταχωρούνται σχεδόν αποκλειστικά, ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου.
ΤΟ ΣΑΤ ΕΙΝΑΙ σύστημα το οποίο τηρεί τους τίτλους στο επίπεδο του τελικού επενδυτή. Έτσι ο πελάτης έχει την δυνατότητα της άμεσης παρακολούθησης των τίτλων μέσω του ΣΑΤ, σε περίπτωση δε αφερεγγυότητας χρηματιστηριακής εταιρίας, ο πελάτης λαμβάνει ουτούσιους τους τίτλους του, χωρίς να τίθεται ζήτημα αποζημίωσης του από το Συνεγγυητικό Κεφάλαιο. Αντίθετα, το ΣΑΤ της ΤτΕ είναι σύστημα στο οποίο δεν καταγράφεται ο τελικός δικαιούχος των κρατικών ομολόγων. Οι τράπεζες τηρούν στο ΣΑΤ της ΤτΕ λογαριασμούς ιδίου χαρτοφυλακίου και πελατείας, τα δε δικαιώματα ιδιοκτησίας των πελατών τους επί των τίτλων καταγράφονται αποκλειστικά από αυτές. Εάν κάποια τράπεζα καταστεί αφερέγγυα, μόνο από τα αρχεία της και όχι από κάποια κεντρική βάση, είναι αδύνατον να προκύψει επακριβώς ποιοι επενδυτές – πελάτες της κατέχουν ποιους και πόσους τίτλους.
ΕΠΙ ΚΡΑΤΙΚΩΝ λοιπών ομολόγων, που κρατούνται από τον επενδυτή εκτός ΣΑΤ, εάν μεν η τράπεζα έχει τηρήσει ορθά τους τίτλους του επενδυτή – πελάτη της, απλώς αποδίδει αυτούς, χωρίς να τίθεται θέμα αποζημίωσης του πελάτη από το Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων (ΤΕΚΕ), εάν όμως η τράπεζα δεν έχει προβεί σε ορθή τήρηση, ο πελάτης της θεωρητικά μεν δικαιούται αποζημίωση από το ΤΕΚΕ, θα είναι βέβαια αρκετά δύσκολο εν σχέσει με να ήταν τίτλοι καταχωρημένοι στο ΣΑΤ, να αποδείξει και να θεμελιώσει το δικαίωμα της κυριότητας του επί των τίτλων αυτών. Το ίσιο ακριβώς ισχύει και στην περίπτωση που ο πελάτης έχει κάνει repo με την τράπεζα.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ αυτούς προτείνεται έκτος πολλών άλλων στο νομοσχέδιο (που κατατέθηκε αιφνιδιαστικά από τον προηγούμενο υπουργό χωρίς διαβούλευση) να υπάρξει τροπολογία, με την οποία θα δίνεται η δυνατότητα στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς για μελέτη ενός συστήματος υποχρεωτικής καταχώρησης στο ΣΑΤ τουλάχιστον των ελληνικών κρατικών ομολόγων επί των οποίων γίνονται repos, αφού το είδος αυτό της επένδυσης προτιμάται ιδιαίτερα, δεδομένης της συγκυρίας, από τους μικροεπενδυτές.