Ανεξάρτητη ή κομματική η νέα εποπτεία;
Άρθρο Αλέξανδρου Μωραϊτάκη, Προέδρου ΣΜΕΧΑ στην εφημερίδα «ΤΟ ΒΗΜΑ» στις 17/3/2009
Τράπεζες κατέρρευσαν επειδή αναλάμβαναν υπερβολικούς κινδύνους, λόγω πλημμελούς εποπτείας. Επιτήδειος διαχειριστές κεφαλαίων έκλεψε δισεκατομμύρια δολάρια από επενδυτές, λειτουργώντας επί χρόνια μια «πυραμίδα», κάτω από τη μύτη των αρχών.
Και επειδή όλα αυτά συνέβησαν στις ΗΠΑ, την κοιτίδα του σύγχρονου καπιταλισμού, αρχίζουν εθνικό διάλογο υπό την αιγίδα του Κογκρέσου για την αναμόρφωση του εποπτικού πλαισίου για το χρηματοπιστωτικό σύστημα. Ένα διάλογο που θα κρατήσει μήνες, θα κατατεθούν όλες οι απόψεις και το Κογκρέσο θα αναλάβει το δύσκολο έργο της σύνθεσης.
Η ίδια συζήτηση για την εποπτεία αγορών διεξάγεται και σε υπερεθνικό επίπεδο, καθώς όλες οι κυβερνήσεις αναγνωρίζουν ότι η κρίση που βιώνουμε ίσως να ήταν ελαφρύτερη και να είχε αποφευχθεί, αν «είχαν γνώση οι φύλακες», αν εποπτευόταν καλύτερα το παγκόσμιο σύστημα τραπεζικών και επενδυτικών συναλλαγών. Η συζήτηση θα είναι μακρά και δύσκολη, αλλά θα καταλήξει στην αναμόρφωση του μοντέλου που γνωρίσαμε τις τελευταίες δεκαετίες.
Στην Ελλάδα όμως ένα πολύ σοβαρό θέμα, μια σειρά κρίσιμων αλλαγών στη λειτουργία της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, επιχειρείται να αντιμετωπισθεί με συνοπτικές διαδικασίες, χωρίς την «πολυτέλεια» του σοβαρού διαλόγου με όλους τους φορείς που γνωρίζουν καλά τις αρετές και αδυναμίες του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου.
Κατετέθη και ψηφίζεται σήμερα ένα ν/σ που έτυχε επεξεργασίας μακράν της κοινωνίας, των επενδυτών, των κοινωνικών φορέων, των επιμελητηρίων με νόμο μάλιστα (που έχει την υπογραφή του εκλεκτού Υπουργού) «θεσμικών συμβούλων» και όσων έχουν τεχνογνωσία. Και ενώ όλοι οι διεθνείς παρατηρητές συμφωνούν ότι η ανεξαρτησία των εποπτικών αρχών πρέπει να αποτελέσει βασικό συστατικό κάθε μεταρρύθμισης, στην Ελλάδα ετοιμαζόμαστε σε αντίθεση και με το προεκλογικό πρόγραμμα της ΝΔ που μιλούσε για «τρικέφαλο τέρας» να παραδώσουμε τα… κλειδιά της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς στον εκάστοτε υπουργό Οικονομίας, παραδίδοντας μια ανεξέλεγκτη Αρχή με τεράστιες υπερεξουσίες στον πλήρη έλεγχο της εκτελεστικής εξουσίας, που ταυτόχρονα διαχειρίζεται την νομοθετική, την εισαγγελική και την δικαστική χωρίς την «περιττή» συμμετοχή φορέων της αγοράς στη λειτουργία της, που παρέχει ένα μίνιμουμ εγγυήσεων διαφάνειας και ελέγχου. Ολα πλέον θα μπορούν να γίνονται υποκειμενικά και εν κρυπτώ χωρίς οι πράξεις ή/και παραλείψεις στην πράξη να ελέγχονται.
Ιδέες και προτάσεις για να αποφευχθεί ένα σοβαρό σφάλμα έχουν κατατεθεί. Ο Υπουργός θα μπορούσε, έστω κατά την σημερινή τελευταία συνεδρίαση, να ακούσει και να αποδείξει με συγκεκριμένες βελτιώσεις που έχουν προταθεί, ότι α) μπορεί ως Υπουργός να διαβουλεύεται, όπως επιθυμούσε όταν ήταν Πρόεδρος του ΕΒΕΑ και β) οι λόγοι «της σύγκρουσης συμφερόντων» που επικαλείται το ν/σ δεν είναι προσχηματικοί.